هر روز با مثنوی
زمان چیدن میوه های باغ فرا رسیده بود و خواجه به غلامانش و لقمان فرمود که به باغ روند و میوه های آنرا بچینند لقمان همراه غلامان به باغ میوه رفت .غلامان تا آن میوه های رنگین را دیدند دلشان طاقت نیاورد و آن میوه ها را خوردند.
خواجه که به انبار آمد دید خبری از میوه ها نیست و عصبانی شد و گفت:خواجه فرمود پس میوه ها چه شدن؟ غلامان که لقمان را ساده و بی ریا دیدند گفتند:لقمان میوه ها را خورده است.خواجه به لقمان بد خُلقی کرد و از دست او عصبانی شد و از خواست تا بگوید که با میوه ها چه کرده؟
آن غلامان میوه های جمع را خوش بخوردند از نهیب طمع را
خواجه را گفتند لقمان خورد آن خواجه بر لقمان تُرش گشت و گران
چون تفحّص کرد لقمان از سبب در عتاب خواجه اش بگشاد لب
خواجه لقمان را بسیار سرزنش کرد و او را به حرف آورد و برعکس تیره رویی،ذات پاک و صاف داشت و بسیار مودب و دانا بود و به خواجه اش گفت:نزد خداوند بنده و غلام خائن؟!!اگر می خواهی تا حقیقت را بفهمی به من و غلامان آب سوزان بخورانید و ما را در بیابان بدوان، تا بفهمی چه کسی بد کار است:
امتحان کن جمله ای ما را ای کریم. سیرمان در دِه تو از آب حمیم
بعد از آن ما را به صحرایی کَلان. تو سواره، ما پیاده می دوان
آنگهان بنگر تو بد کردار را صُنعهای کاشفُ الاسرار را
خواجه همان کرد که لقمان گفت و بعد از آنکه به آنها آب سوزان خوراند و در بیابان دواند غلامان حالشان بهم خورد و میوه ها از دهانشان بیرون ریخت اما پس از آنکه لقمان حالش بهم خورد آب از دهان او بیرون ریخت سپس خواجه از حکمت لقمان آگاه شد و نور دانش دل خواجه روشن گشت.
گشت ساقی خواجه از آب حمیم مر غلامان را و خوردند آن ز بیم
بعد از آن می راندشان در دشتها می دویدند آن نفر تحت و عُلا
قی در افتادند ایشان از عَنا. آب می آورد ز یشان میوه ها
چون که لقمان را درآمد قی ز ناف. می برآمد از درونش آب صاف
حکمتِ لقمان چو داند این نمود. پس چه باشد حکمت رَبُّ الوجود؟
مثنوی مولوی،دفتر اول
درباره این سایت